Tại sao sinh viên nên tập làm nghiên cứu khoa học?
Như các em đã biết, do đặc thù của ngành học của mình dựa nhiều vào lý thuyết kết hợp với thực nghiệm, NCKH đóng vai trò rất quan trọng. Nhân đây thầy muốn cung cấp thêm thông tin cho các em về hoạt động này.
Lợi ích em nhận được khi NCKH là gì
Các em sẽ có cơ hội được các thầy cô giàu kinh nghiệm trong khoa hướng dẫn, tiếp cận với nguồn tài liệu mới, tiên tiến trong nước và trên thế giới (đồng nghĩa với việc luyện tập đọc Tiếng Anh), có cơ hội làm việc nhóm với các bạn khá, giỏi, nhanh nhẹn, luyện kĩ năng giải quyết vấn đề. Các báo cáo được bảo vệ ở Khoa đều được hỗ trợ kinh phí và những đề tài đạt giải sẽ được ghi nhận xứng đáng. (Các em hình dung trong hồ sơ xin việc, ngoài đồ án tốt nghiệm em còn tham gia NCKH, đó cũng là một kinh nghiệm tốt.)
NCKH khác gì với thi Olympic
Các em đã biết phong trào thi Olympic SV và có thể đã tham gia dự thi Olympic rồi. Thi Olympic đòi hỏi SV phải nắm vững kiến thức, nói cách khác đây là cuộc thi quy tụ SV khá - giỏi. NCKH cũng rất cần các bạn SV có năng lực. Nhưng hai cuộc thi này khác nhau cơ bản.
Thi Olympic là để chấm điểm có tính thi đua. Đây là cuộc thi rất phù hợp với những môn học có tính đúng/sai rõ ràng, như Toán, Tin học, hay Cơ học lý thuyết. Đề thi được phát ra trong thời gian ngắn và SV phát huy tối đa năng lực cá nhân trong khoảng thời gian đó để đưa ra đáp số chính xác nhất. Kể cả việc học thuộc bài tủ và viết lại y nguyên (nếu may mắn!). Trừ ban giám khảo, người ngoài không xem được bài làm của thí sinh, mà chỉ biết điểm khi công bố.
NCKH là hoạt động có tính mở và sáng tạo, chú trọng vào khả năng phát hiện vấn đề, tìm kiếm và thảo luận những phương pháp thích hợp để giải quyết vấn đề đó, chọn lọc và tổ chức khối lượng công việc phù hợp để giải quyết trong một thời gian (thường là vài tháng). Không có câu trả lời chính xác cho những nghiên cứu như vậy. SV có thể sử dụng một loạt những công cụ phụ trợ, mà phổ biến là máy tính, để giải quyết vấn đề. Và quan trọng nhất, kết quả NCKH được công bố và hướng đến sự kế thừa cho những nghiên cứu tiếp theo. Người làm NCKH mong muốn viết những bài báo khoa học diễn đạt những ý kiến của mình một cách logic, thuyết phục, hay nhất để phục vụ cộng đồng khoa học - kĩ thuật.
NCKH có liên quan gì đến những môn học trong chương trình
Là SV năm thứ 3, các em được học môn Cơ sở kĩ thuật bờ biển là môn học mọi kĩ sư biển cần biết. Ngoài ra có hai môn chuyên ngành quan trọng đối với NCKHSV. Đó là môn Sóng gió, Mực nước - Dòng chảy và Vận chuyển bùn cát. Những môn học này cho các em cách hiểu về mặt bản chất các quá trình (chủ yếu là chuyển động của nước, của bùn cát) ở vùng biển gần bờ, đồng thời cung cấp một loạt những phương pháp tính, dự đoán, mô phỏng các yếu tố tự nhiên liên quan đến sóng nước. Lên năm thứ tư, các em sẽ được học môn Hình thái bờ biển cung cấp kiến thức về quá trình biến đổi đáy biển và bờ biển. Môn Công trình bảo vệ bờ xét đến những tác động được lượng hóa của sóng và nước triều lên công trình biển. Tất nhiên, môn học nào cũng gắn bó ít nhiều tới NCKH, nhưng các môn kể trên là then chốt. Nhiều vấn đề trong 4 môn học chuyên ngành này có thể trở thành đề tài để em nghiên cứu khoa học.
Các đề tài NCKH mà Bộ Nông nghiệp PTNT hay Trường ĐH Thủy lợi đã thực hiện nói chung đều có ý nghĩa thực tiễn và có giá trị. Nhưng còn rất nhiều vấn đề hấp dẫn và khó chưa được đề xuất. Và em nhớ rằng ngay cả khi chưa có được bộ số liệu tốt nhất thì những ý tưởng sáng tạo và một chút toán học (giải tích, xác suất thống kê) hay lập trình máy tính đều có tiềm năng trở thành đề tài hay. Và số liệu đo ngoài thực địa thì một số nước trên thế giới cũng đã công bố trên mạng. Đây là điều kiện thuận lợi để các em khám phá.
Tất nhiên rồi. Tuy nhiên chúng ta sẽ tìm cách khắc phục. Trước hết, một tin vui cho các bạn là nhiều đề tài khoa học có thể được thực hiện bằng những công cụ tính toán phổ biến, những phần mềm nguồn mở thực hiện trên máy tính cá nhân (PC). Việc dùng PC thay vì các thiết bị chuyên dụng đã đưa NCKH đến gần chúng ta hơn bao giờ hết. Thứ hai, sự phát triển của Web là nhân tố lý tưởng để phổ biến, trao đổi thông tin khoa học. Trên cơ sở đó, các bạn đang có máy PC và chút khả năng thao tác phân tích sẽ được khuyến khích tham gia nghiên cứu. Đối với các bạn có tiềm năng nghiên cứu nhưng chưa có điều kiện sở hữu máy tính, chúng tôi bố trí cơ sở vật chất trên khoa để các bạn thực hiện. Và quan trọng nhất, sự theo dõi, định hướng chuyên sâu của GV là kinh nghiệm rất qúy báu; cho phép biến chiếc PC bình thường thành công cụ tính toán mạnh mẽ giúp bạn thu được những kết qủa nghiên cứu mới.
Hi vọng nội dung trên cung cấp cho các bạn sinh viên ít nhiều thông tin về hoạt động NCKH. Seminar lần này hứa hẹn sẽ có nhiều chủ đề thú vị. Các bạn sinh viên nên đề xuất những chủ đề nghiên cứu sớm cho GV Nguyễn Quang Chiến. Chúc các bạn thành công.